Yasin CCK
22-05-2012, 08:54
Arkadaşlar merhaba,
Bu başlıkta Dyno hakkında birçok konuyu 1. ağızdan anlatmaya çalışacağım. Kısa bir dönem en büyük hobim olan modifiye işim olmuştu. Chip tuning uygulamaları ve dyno ölçümlerini bizzat ben yapıyordum. Konu sonuna kendi çekimim olan görsellerde ekleyeceğim. Okurken sıkılmamak adına bilgileri özetle yazacağım.
Dinamometre(Dyno) nedir?
Dinamometre (yada kuvvetölçer) genelde bir elektrik motorunun ya da bir otomobil motorunun beygir gücünü ölçmede kullanılır. Döner parçaya uygulanan burma kuvveti (moment) ile açısal hızın çarpımı, kuvveti verir.
Dinamometrede ölçüm nasıl yapılır?
1- Araç dinamometreye çıkartılır. Önden çekişli için ön tekerler, arkadan çekili için arka tekerler çıkartılır. 4 çeker araçlar için özel dynolar vardır.
2- Araç en az 3 noktadan çapraz olarak zincir ile sabitlenir. Boşluklar alınır. Çok ta sıkmamak gerekir.
3- Tahrik tekerleklerinin lastik basınçları eşitlenir, doğru ölçüme etkisi vardır.
4- Araçın teknik bilgileri doğru bir şekilde bilgisayara girilir.
5- Fanlar uygun yerlere yerleştirilir varsa egzoz çıkışı dışarıya verilir.
6- Motor çalıştırılır ve Dyno operatörü aracın içine biner.
7- Ölçüm yapılacak viteste kalibre yapılır, ardından ölçüm gerçekleştirilir.
8- Ölçüm sonucunun grafikli çıktısı alınır.
Dinanometre ölçümü hangi viteste yapılmalı?
Dinamometre ölçümü genelde 4. Viteste yapılır. Bu durum 5 ileri manul şanzımanlar için geçerlidir ve ideali budur. 6 ileri bir şanzımanda ise 5. Viteste ölçüm yapılması önerilir. Otomatiklerde ise durum biraz karışıktır, sabitlenebiliyorsa en üst sabit vitesinde ölçüm yapılır yada D’de otomatik olarak ölçülür. Şu unutulmamalıdır ki otomatik vites ölçümlerinde sapma çok daha fazladır.
Dinamometre de yapılan ölçümlerde hata payı varmıdır?
Her kul yapısında olduğu gibi bu alette de hata payı vardır ? Ölçümden önce kadran hata payı hesaplanmalıdır. Yani aracımız kadranımızda gördüğümüz hızdan daha hızlı veya yavaş gidiyor olabilir, %5’e kadar sapma kabul edilebilir. Orjinalinden büyük jant lastik kullanıyorsanız mutlaka sapma oranı olacaktır.
Bunun dışında ölçüm yapılan hava sıcaklığı, aracın bakım durumu, içindeki yakıt kalitesi, jant-lastik durumu, gibi birçok etken ölçümde hataya neden olabilir.
Bu işte sahtekarlık var mıdır?
Her işte olduğu gibi tabi ki vardır. Operatör çıkan gücü daha yüksek veya daha düşük gösterebilir. Bu gibi bir duruma düşmemek için dikkat edilmesi gereken hususlar:
- Aracın lastiklerinin havaları doğru bir şekilde eşitlenmelidir.
- Teknik verilerin bilgisayara doğru şekilde girilmedir.
- Test sırasında aracın frenine veya el frenine (arkadan itişler için) kesinlikle dokunulmaması, direksiyonla oynanmaması sabit tutulması gerekir.
- Hava Filtresinin ölçüm esnasında çıkarılmamalıdır.
-Ölçüm sonrasında verilen grafiğin dengeli bir dağılım göstermesi gerekir. Ani iniş çıkışlar veya zigzaglar olmamalıdır.
YANLIŞ ÖLÇÜM
http://img29.imageshack.us/img29/2667/18372518195605518082310.jpg (http://img29.imageshack.us/i/18372518195605518082310.jpg/)
DOĞRU ÖLÇÜM
http://img594.imageshack.us/img594/6369/hy1o.jpg (http://img594.imageshack.us/i/hy1o.jpg/)
Son olarak ölçümünü yaptığım birkaç araç. Kaç beygir çıktıklarını hatırlamıyorum :) Biri hariç :fiuw
Dip Not: Videoların bazıların da ölçüm değil, deneme ve kalibrasyon yapılmıştır.
Peugeot 308 1.6 HDI
http://www.youtube.com/watch?v=JoEkMQQxNZw
Volkwagen Passat 1.8 T
http://www.youtube.com/watch?v=i0j7Rw-m4Zk
Mercedes C 220
http://www.youtube.com/watch?v=mQcEaJ3RR84
BMW 3.20 D
http://www.youtube.com/watch?v=FG3GJmLMzEk
Bu başlıkta Dyno hakkında birçok konuyu 1. ağızdan anlatmaya çalışacağım. Kısa bir dönem en büyük hobim olan modifiye işim olmuştu. Chip tuning uygulamaları ve dyno ölçümlerini bizzat ben yapıyordum. Konu sonuna kendi çekimim olan görsellerde ekleyeceğim. Okurken sıkılmamak adına bilgileri özetle yazacağım.
Dinamometre(Dyno) nedir?
Dinamometre (yada kuvvetölçer) genelde bir elektrik motorunun ya da bir otomobil motorunun beygir gücünü ölçmede kullanılır. Döner parçaya uygulanan burma kuvveti (moment) ile açısal hızın çarpımı, kuvveti verir.
Dinamometrede ölçüm nasıl yapılır?
1- Araç dinamometreye çıkartılır. Önden çekişli için ön tekerler, arkadan çekili için arka tekerler çıkartılır. 4 çeker araçlar için özel dynolar vardır.
2- Araç en az 3 noktadan çapraz olarak zincir ile sabitlenir. Boşluklar alınır. Çok ta sıkmamak gerekir.
3- Tahrik tekerleklerinin lastik basınçları eşitlenir, doğru ölçüme etkisi vardır.
4- Araçın teknik bilgileri doğru bir şekilde bilgisayara girilir.
5- Fanlar uygun yerlere yerleştirilir varsa egzoz çıkışı dışarıya verilir.
6- Motor çalıştırılır ve Dyno operatörü aracın içine biner.
7- Ölçüm yapılacak viteste kalibre yapılır, ardından ölçüm gerçekleştirilir.
8- Ölçüm sonucunun grafikli çıktısı alınır.
Dinanometre ölçümü hangi viteste yapılmalı?
Dinamometre ölçümü genelde 4. Viteste yapılır. Bu durum 5 ileri manul şanzımanlar için geçerlidir ve ideali budur. 6 ileri bir şanzımanda ise 5. Viteste ölçüm yapılması önerilir. Otomatiklerde ise durum biraz karışıktır, sabitlenebiliyorsa en üst sabit vitesinde ölçüm yapılır yada D’de otomatik olarak ölçülür. Şu unutulmamalıdır ki otomatik vites ölçümlerinde sapma çok daha fazladır.
Dinamometre de yapılan ölçümlerde hata payı varmıdır?
Her kul yapısında olduğu gibi bu alette de hata payı vardır ? Ölçümden önce kadran hata payı hesaplanmalıdır. Yani aracımız kadranımızda gördüğümüz hızdan daha hızlı veya yavaş gidiyor olabilir, %5’e kadar sapma kabul edilebilir. Orjinalinden büyük jant lastik kullanıyorsanız mutlaka sapma oranı olacaktır.
Bunun dışında ölçüm yapılan hava sıcaklığı, aracın bakım durumu, içindeki yakıt kalitesi, jant-lastik durumu, gibi birçok etken ölçümde hataya neden olabilir.
Bu işte sahtekarlık var mıdır?
Her işte olduğu gibi tabi ki vardır. Operatör çıkan gücü daha yüksek veya daha düşük gösterebilir. Bu gibi bir duruma düşmemek için dikkat edilmesi gereken hususlar:
- Aracın lastiklerinin havaları doğru bir şekilde eşitlenmelidir.
- Teknik verilerin bilgisayara doğru şekilde girilmedir.
- Test sırasında aracın frenine veya el frenine (arkadan itişler için) kesinlikle dokunulmaması, direksiyonla oynanmaması sabit tutulması gerekir.
- Hava Filtresinin ölçüm esnasında çıkarılmamalıdır.
-Ölçüm sonrasında verilen grafiğin dengeli bir dağılım göstermesi gerekir. Ani iniş çıkışlar veya zigzaglar olmamalıdır.
YANLIŞ ÖLÇÜM
http://img29.imageshack.us/img29/2667/18372518195605518082310.jpg (http://img29.imageshack.us/i/18372518195605518082310.jpg/)
DOĞRU ÖLÇÜM
http://img594.imageshack.us/img594/6369/hy1o.jpg (http://img594.imageshack.us/i/hy1o.jpg/)
Son olarak ölçümünü yaptığım birkaç araç. Kaç beygir çıktıklarını hatırlamıyorum :) Biri hariç :fiuw
Dip Not: Videoların bazıların da ölçüm değil, deneme ve kalibrasyon yapılmıştır.
Peugeot 308 1.6 HDI
http://www.youtube.com/watch?v=JoEkMQQxNZw
Volkwagen Passat 1.8 T
http://www.youtube.com/watch?v=i0j7Rw-m4Zk
Mercedes C 220
http://www.youtube.com/watch?v=mQcEaJ3RR84
BMW 3.20 D
http://www.youtube.com/watch?v=FG3GJmLMzEk